ธรรมเทสนา ชุด โอวาทหลังปาติโมกข์
หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี

การทำความพากเพียรมันก็ต้องมีหวัง… เราต้องทำให้มันยิ่งๆขึ้นไป ไม่ใช่บวชมาแล้วหมดหวังเท่านั้น บวชมาแล้วหมดหวัง มันก็ไม่มีประโยชน์อะไร

๖๕. มีหวัง-หมดหวัง
วันที่ ๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๓๑

จะให้มีหมดทุกอย่าง มันก็หมดหวัง หมดหวังมันก็หมดเรื่อง คนเรามันต้องมีหวังทุกคน คนหมดหวังนั้นมี ๒ ประเภทคือ เป็นพระราชกุมารได้ราชาภิเษกแล้ว เรียกว่าหมดหวัง ผู้สำเร็จเป็นพระอรหันต์แล้ว สิ้นกิเลสแล้ว เป็นผู้หมดหวัง

เรายังไม่หมดหวัง หมดหวัง คือมันหยุดทำการแล้ว มันหมดเรื่องแล้ว ก็หมดที่ไป คนเรามันต้องมีหวังทุกคน การสวดมนต์สวดพรมันก็ต้องมีหวัง อันใดยังไม่ได้ การทำความพากเพียรมันก็ต้องมีหวัง การปฏิบัติภาวนามีเรื่องยืดยาวมากมายหลวงหลาย เราต้องทำให้มันยิ่งๆขึ้นไป ไม่ใช่บวชมาแล้วหมดหวังเท่านั้น บวชมาแล้วหมดหวัง มันก็ไม่มีประโยชน์อะไร

เรารู้ตัวอยู่เสมอว่าเราต้องการอะไรอีกเวลานี้ มันต้องดูแลตนเองอยู่เสมอ เราไม่ใช่เป็นผู้หมดหวัง เรายังมีหวังอยู่ เช่น ก่อนจะออกไปเที่ยวไปวิเวก เราหาที่ตามความประสงค์ ที่นั่น มันต้องสำคัญอย่างนั้น สำคัญอย่างนี้ ใครก็ว่าดีวิเศษวิโส ครั้นเราไปแล้วก็หมดหวังเหมือนกัน เราไปทดลองทดสอบทุกสิ่งทุกอย่าง เกี่ยวกับสถานที่ดินฟ้าอากาศ ทุกสิ่งทุกประการ ทำความเพียรภาวนา หากว่าเราไม่ดี ที่ต่างๆนั้นมันก็ไม่ดีหรอก ที่อันที่ดีก็ไม่ดี

เราจะต้องรู้เรื่อง ไม่ใช่ไปเที่ยว นั่นไม่ใช่วิเวก ครั้นไปเที่ยววิเวกแล้ว ก็หมดหวังเหมือนกัน ไปหาที่นั่นก็เป็นอย่างนั้น ไปหาที่นี่ก็เป็นอย่างนี้ แต่ในตนเองนั้นไม่มีดีอะไร มันก็หมดหวังเหมือนกัน

มันต้องมีหวังภายในใจของเรา ท่านผู้มีหวังแล้วอยู่ที่ไหนๆ ก็เป็นผู้มีหวังอยู่ตลอดเวลา สถานที่ไม่สำคัญ สำคัญที่ตัวของเรา

ผู้ที่ท่านภาวนาเป็นไปถึงอยู่ มันก็เป็นไป ไปเที่ยวมันก็เป็นไป ครั้นถ้ามันจะเป็นแล้ว ถ้ามันไม่เป็นไป ที่ไหนก็ไปเถิด มีแต่ไปเรื่อยไป ไม่มีที่หยุดที่ยั้ง ในผลที่สุดเครื่องบริขารที่เตรียมไว้นั้น ไม่เอาออกจากบาตรซ้ำมันกลัวจะไม่ได้เดินทางต่อไปอีก ไปนอนคืนเดียว รุ่งขึ้นเช้าแล้วขี้เกียจ ของในบาตรเลยไม่เอาออก แบบนั้นมันไม่มีหวัง

ถ้าเราอยู่ในสถานที่ดี เรามีจุดประสงค์ที่จะต้องทำ ทำที่ตัวของเรานี้ให้มันจริงใจลงไป ยอมสละชีวิตในศาสนานี้ เพื่อทำความเพียร ให้ตั้งใจอย่างนั้น ตั้งใจที่จะทำความเพียรเด็ดเดี่ยวกล้าหาญ มันหมดเท่านี้หรือการปฏิบัติ เราทำไม่เพียงพอ เรายังทำไม่ถึงขีด มันจึงไม่เห็นความจริง

ทุกสิ่งทุกอย่างนั้น ถ้าไม่ยอมสละ มันไม่เป็นไปหรอก ไม่เห็นความจริงหรอก ครั้นเรายอมสละแล้วหมดทุกสิ่งทุกอย่าง มันจึงเห็นความจริง จึงว่าพุทธศาสนาสอนที่สละ วางหมดทั้งภายนอกภายใน ที่อยู่ใกล้อยู่ไกลวางหมด เอาปัจจุบันถ้าไม่เอาหมดเท่านั้น ตัวใจของเรามัน “อยู่” มันหมดที่ไป จะว่าหมดหวังก็ใช่ ไม่หมดหวังก็ตามใจเถิด แล้วแต่ใครจะพูด เอาล่ะเท่านั้นละพอ

ยอมสละชีวิตในศาสนานี้ เพื่อทำความเพียร ให้ตั้งใจอย่างนั้น ตั้งใจทำความเพียรเด็ดเดี่ยวกล้าหาญ

[จบ โอวาทหลังปาติโมกข์ 65. มีหวัง-หมดหวัง]